คติเทพฮินดูในเรือพระราชพิธี

          ศาสนาพราหมณ์ฮินดู เชื่อว่าพระมหากษัตริย์ทรงเป็นอวตารของเทพเจ้าที่แบ่งภาคลงมาถือกำเนิดในโลกมนุษย์เพื่อปราบยุคเข็ญ
เช่น พระรามคือองค์อวตารของพระวิษณุหรือพระนารายณ์ที่อวตารมาปราบราวณะ [รา-วะ-นะ] หรือทศกัณฐ์
พระกฤษณะเป็นอวตารของพระวิษณุเพื่อปราบพญากังสะและพาณาสูร
เมื่อไทยรับคติศาสนาฮินดูมาตั้งแต่โบราณจึงถือว่าพระมหากษัตริย์ไทยทรงเป็นเทพอวตารด้วย โดยเฉพาะพระวิษณุหรือพระนารายณ์
ซึ่งเป็นเทพแห่งการรักษาปกป้องโลกให้พ้นจากความวุ่นวาย
ด้วยเหตุนี้ ไทยจึงได้นำสัตว์พาหนะของเทพเจ้าในศาสนาฮินดู ได้แก่ หงส์เป็นพาหนะของพระพรหม ครุฑและนาคเป็นพาหนะของพระวิษณุ มาสร้างเป็นโขนเรือพระที่นั่ง
เพื่อแสดงสัญลักษณ์ของความเป็นเทพเจ้าของพระมหากษัตริย์ไทย ดังปรากฏว่ามีเรือพระที่นั่งซึ่งมีโขนเรือเป็นรูปสัตว์พาหนะของเทพเจ้าในศาสนาฮินดู
เช่น เรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์ เรือพระที่นั่งมงคลสุบรรณ ซึ่งต่อมามีการเพิ่มรูปพระนารายณ์เป็นเรือนารายณ์ทรงสุบรรณ และเรือพระที่นั่งอนันตนาคราช
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------