ในสมัยอยุธยาการเสด็จพระราชดำเนินของพระมหากษัตริย์โดยขบวนพยุหยาตราทางชลมารค

ถือเป็นเรื่องปรกติ ด้วยเกี่ยวกับภูมิประเทศที่มีแม่น้ำลำคลองเป็นจำนวนมาก แม้การเสด็จพระราชดำเนิน

ไปในพระราชสงครามก็ต้องจัดไปทั้งขบวนพยุหยาตราทางสถลมารคและทางชลมารค เพราะในสภาพภูมิประเทศที่ไม่อาจไปทางสถลมารคได้ ก็จะต้องไปทางชลมารค

และเมื่อถึงฤดูกาลออกพรรษามีเทศกาลทอดกฐินไปตามพระอารามต่าง ๆ ก็จัดเป็นขบวนพยุหยาตราทางชลมารคเสด็จพระราชดำเนินไปพระราชทานพระกฐิน

ขบวนพยุหยาตราทางชลมารคที่ยิ่งใหญ่ที่สุด ได้แก่ ขบวนพยุหยาตราเพชรพวง สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช

ที่มีการจัดเป็นขบวนพยุหยาตราทางชลมารคอย่างใหญ่ รวมจำนวนเรือในขบวนได้ถึง ๑๑๓ ลำ

โดยจัดขบวนออกเป็น ๕ ตอน คือ ขบวนนอกหน้า ขบวนในหน้า ขบวนเรือพระราชยาน ขบวนในหลัง และขบวนนอกหลัง

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------